Topczewo należy do jednej ze starszych miejscowości na terenie gminy. Pierwsze dokumenty o jej istnieniu pochodzą już z 1433 roku. Powstała zapewne niedługo wcześniej w czasie wzmożonego osadnictwa na tych ziemiach przez polskie i mazowieckie rycerstwo. W 1433 roku powstał tu drewniany kościół pod wezwaniem ś. Stanisława Biskupa i Męczennika. Jego fundatorami byli Jan i Piotr Zalewscy z Zalesia, dziedzice Topczewa: Tomasz, Stanisław, Piotr, Mikołaj Topczewscy oraz Marcin Szołaja z Topczewa. Pierwszym proboszczem został ks. Mikołaj[1].

Miejscowy ród szlachecki był zapewne dość zamożny, skoro stać go było na założenie parafii i odstąpienie swoich gruntów na rzecz plebana. Skąd przybyli ci rycerze trudno orzec, przyjęli nazwisko Topczewscy lub Topiczewscy. Otrzymali tutaj liczne nadania ziemskie, w dzisiejszym Topczewie oraz na południe od niego (Gawiny, Moskwin, Ostrówek). 

W przeszłości Topczewo zwane było Topiczewem. Tak właśnie było w 1528 roku, gdy pojawiła się nazwa Seło Topiczewo zemiane[2]. W 1569 roku zanotowano rycerzy z tej wsi w Bielsku.

 Aunu Baltizar olim Petri de Thopiczewo, Valentinus olim Nicolai Gnatowski de Wiszki, Sokola et Thopiczewo, de parochia Thopiczewska.

W czasie spisu podatkowego z 1580 roku zapisano licznych dziedziców w tej wsi, nosili oni nazwisko Topiczewscy (patrz aneks). Z czasem część z nich przyjęła nazwisko Topiczewski i do tej pory trudno ustalić jakiego herbu używali tutejsi rycerze. Są notowani z herbem Rola lub Paprzyca oraz z własnym herbem[3]. Dziedziczyli tu Topczewscy alias Topiczewscy oraz inne rody szlacheckie.

  Topczewo od XV wieku było ośrodkiem parafialnym. Miejscowości parafialne tradycyjnie w Polsce były miejscem spotkań ludności, tutaj przybywano na niedzielne msze, na odpust, na ślub, pogrzeb itp. W takich miejscach wytwarzały się lokalne ośrodki handlowe i usługowe.  Dodatkowo w czasie potopu szwedzkiego w latach 1655-1657 miało tu miejsce według przekazów następujące zdarzenie. Kościelny obraz Matki Boskiej został  pocięty na 76 części i wyrzucony na śmietnisko. Dzięki niezwykłej jasności, która promieniowała w ciemne noce, został odnaleziony przez wiernych, odrestaurowany i umieszczony ponownie w ołtarzu. Po tym wydarzeniu liczni wierni zaczęli ściągać do Topczewa. W takich miejscach zawsze dobrze rozwijał się handel. W ten sposób Topczewo szybko stało się ważnym miejscem targowym w ziemi bielskiej. W 1659 roku król ustanowił w tej wsi formalne targi. Ponowny przywilej wydano w 1699 roku. Również w 1744 roku król wydał „przywilej na targi i jarmarki w miasteczku” Topczewo[4]. Brak danych aby Topczewo posiadało kiedykolwiek prawa miejskie, lecz nie jest to zupełnie wykluczono. Musieli też żyć w tej okolicy jacyś średniozamożni szlachcice, którzy wyjednali u króla wspomniane wyżej przywileje.

Najpewniej była to rodzina Bartochowskich. W drugiej połowie XVIII wieku notowano tutaj Stanisława Bartochowskiego herbu Rola (pochodził z okolic Sieradza) pułkownika wojsk koronnych, od 1770 roku podstolego bielskiego, następnie (1788) stolnika bielskiego. To właśnie on w latach 1738-1743 ufundował drugi drewniany kościół w tej wsi. Właśnie rok po zakończeniu budowy (1744) Bartochowski postarał się o nadanie przywilejów na targi i jarmarki w tej miejscowości. Zapewne jego przodkowie (brak danych o ojcu Stanisława) lub poprzednicy postarali się o poprzednie przywileje (rok 1659 i 1699). Stanisław Bartochowski zmarł około 1792 roku, brak danych o jego żonie, czy potomkach. Majątek zapewne się rozpadł[5]  nie mniejsze części i zabrakło kogoś, kto postarał by się o formalne uznanie Topczewa miastem.

W dniu 15 lipca 1863 roku pod Topczewem miała miejsce potyczka powstańcza. Dwóch powstańców zginęło, czterech zostało wziętych do niewoli[6].          Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił podział na Topczewo Stare i Topczewo Nowe. Podział ten wyniknął zapewne w czasie parcelacji jakiegoś majątku ziemskiego w pobliżu Topczewa. W 1921 roku w tej nowe części Topczewa notowano 16 domów, 107 mieszkańców, w tym 79 katolików i 28 prawosławnych. Wszyscy podali jednak narodowość polską. W tym samym czasie w Topczewie Starym naliczono 36 domów i 243 mieszkańców w tym 3 prawosławnych[7].

Od czasów XVII wieku Topczewo było lokalnym centrum handlowo-usługowym. Tak też było w okresie międzywojennym. Według danych z Księgi Adresowej Polski działały tu cztery sklepy spożywcze: M. Falkowskiego, D. Gorbacewicza, H. Ostrowskiej i Sobieszczańskiej. Zakład stolarski prowadził B. Dawidziuk, usługi szewskie prowadził A. Prześniak. Miejscowa parafia prowadziła cegielnię. Istniał tu kamieniołom- własność Józefa Ułoszonka. Istniały dwa zakłady kowalskie: R. Ciesnolewicza i B. Zaniewskiego. Było trzech murarzy: S. Bogusz, L. Fiszer i J. Prześniak. Istniały tu również dwa zakłady wyszynku trunków (restauracje): W. Kędzierskiej i S. Sobieszczańskiego. Wokół Topczewa istniało wiele wiatraków. Księga Adresowa przypisuje ich do Topczewa, lecz zapewne rozrzucone były w okolicach wsiach. Należały do: W. Andrzejewskiego, W. Bogusza, T. Kiełkuckiego, P. Kowalewskiego, R. Kruka, A. Kuczyńskiego, B. Stawereja, A. Sutera, J. Sutera, L. Wyrzyńskiego[8].

Ówczesna gmina Topczewo należała do powiatu bielskiego, sąd pokoju (I instancja) znajdowała się w Bielsku, sąd okręgowy miał siedzibę w Białymstoku. W Topczewie nie było urzędu pocztowego (rok 1930), najbliższy znajdował się w Brańsku[9].

W okresie międzywojennym w Topczewie istniał problem rozdrobnienia gruntów, zostało to rozwiązane poprzez scalanie gruntów w 1930 roku[10].

W tym czasie powstał też istniejący po dziś dzień kościół parafialny w Topczewie. Został zbudowany w latach 1926-1931, za czasów  ks. Feliksa Zalewskiego (proboszcz w latach. 1920-1946). Kamień węgielny w dniu 13 czerwca 1927 roku położył ks. Zygmunt Łoziński (1870-1932), biskup piński (1918-1932). Poświęcenia kościoła dokonał 5 września 1931 roku ks. prał. Nikodem Tarasiewicz (1868-1955)[11].

W czasie okupacji niemieckiej w Topczewie rozwinęła się konspiracja akowska. Istniała tu jedna z placówek obwodu bielskiego AK. Wśród organizatorów konspiracji należy   wymienić sierżanta Wacława Dziemianina „Stelmana” (ur. 1909). W konspiracji był od czerwca 1941 roku, został dowódcą drużyny w Topczewie, którą sam zorganizował i wyszkolił. Był instruktorem wyszkolenia bojowego w miejscowym plutonie. W czasie akcji „Burza” należał do kompanii partyzanckiej pod dowództwem Michała Zaniewskiego „Znaka”. Brał udział w walkach z Niemcami. W listopadzie 1944 awansowany na sierżanta[12]. Wśród organizatorów konspiracji w Topczewie należy też wymienić Władysława Falkowskiego „Senkala” (ur. 1899), który był dowódcą plutonu w Topczewie. To on wykradł z magazynów niemieckich 56 karabinów i 10 skrzyń amunicji, dzięki czemu uzbrojono cały pluton. W 1942 roku awansowany na plutonowego, w 1943 na sierżanta. W sierpniu 1944 odznaczony Krzyżem Walecznych[13]. Na placówce Topczewo działał też Mieczysław Lewicki „Kłos”, „Mucha” (ur. 1909). W konspiracji od stycznia 1940 roku. Przygotował do działań pluton w Topczewie. W czasie akcji „Burza” wziął udział w walkach zgrupowania „Brześcianka”. W sierpniu 1944 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych[14].

Po zakończeniu wojny pełnomocnicy PKWN-u objeżdżali całe województwo białostockie w poszukiwaniu majątków ziemskich liczących powyżej 50 ha, podlegały one nacjonalizacji i w większości parcelacji. W Topczewie nie było przed II wojną nie większych gospodarstw rolnych- folwarków. Dopiero po wojnie w czasie nacjonalizacji okazało się, że był tu jeden ziemianin, mianowicie pan Hryniewiecki, u którego znaleziono więcej niż 50 ha. Hryniewiecki został wysiedlony ze swojego gospodarstwa i spędził dwa lata w łagrze w Ostaszkowie. Wrócił w 1946 roku, jego dalsze losy nie są znane.

W połowie lat pięćdziesiątych do Topczewa dotarła elektryczność. W1973 roku wokół miejscowego kościoła zbudowano kamienny mur. W 1983 roku  pokryto kościół blachą miedzianą, i wstawiono witraże, staraniem ks. kan. Hieronima Jaworowskiego, (1925-2001), ówczesnego proboszcza ( w latach 1968-1995). Staraniem ks. kan. Tadeusza Kocuka w 1998 roku zbudowano nowe schody z ulicy na plac przykościelny.  Obok kościoła stoi murowana plebania, zbudowana w 1905 roku, a także dom parafialny zbudowany w 1988 roku przez ks. kan. Hieronima Jaworowskiego[15].